தென் திருமுல்லைவாயில்

முல்லையால் பெயர் பெற்ற இரண்டு முல்லை வாயில்கள் தமிழகத்தில் உள்ளன. ஒன்று தென்திருமுல்லை வாயில். இன்னொன்று வடதிருமுல்லை வாயில், திரு எனச் சுட்டும் நிலையில் இரண்டும் கடவுள் குடி கொண்ட ஊர்கள் என்பதையும், தெற்கு. அமைவன வடக்கு முறையே இருக்கும் திசைகளை அறிவிக்கும் நிலையில் என்பதும் தெளிவாகத் தெரிகிறது. வடதிருமுல்லை வாயிலைச் சுந்தரரும், தென் திருமுல்லை வாயிலைச் சம்பந்தரும் பாடியுள்ளனர். இரண்டு ஊர்க் கோயில்களிலும் தலமரம் முல்லைக் கொடியாயிருத்தலும் சுட்டத்தக்கது. உள்ளது. வடதிருமுல்லைவாயில் இன்று திருமுல்லை வாயில் என்று வழங் கப்படுகிறது. செங்கற்பட்டு மாவட்டத்தில் சுந்தரர் பாலி நதி பாய்ந்து செழிக்கச் செய்யும் இதன் மாண்பை,
சந்தன வேரும் காரகிற் குறடும்
தண்மயிற் பீலியும் கரியின்
தந்தமும் தரளக் குவைகளும் பவளக்
கொடிகளும் சுமந்து கொண்டுந்தி
வந்திழி பாலி வடகரை முல்லை வாயிலாய் (69-3)
என்றுரைக்கின்றார். தென் திருமுல்லை வாயில் இன்றும் இப்பெயரிலேயே வழங்கப்படுகிறது. தஞ்சாவூர் மாவட்டத்தில் அமையும் சின, ஞான சம்பந்தர்.
மஞ்சாரு மாடமனை தோறுமைய
முளதென்று வைகி வரினும்
செஞ்சாலி நெல்லின் வளர் சோறளிக்கொ
டிரு முல்லை வாயிலிதுவே (224-7)
எனப் பாடுகின்றார். மேலும் பொன்னியாற்றால் வளம் பெறும் நிலையையும்,
வரை வந்த சந்தொடகிலுந்தி வந்து
மிளிர்கின்ற பொன்னி வடபாற் றிரை
வந்து வந்து செறிதேறலொடு
திருமுல்லை வாயிலிதுவே (224-8)
என்னும் பாடலடிகளில் காட்டுகின்றார்.