சங்க இலக்கிய அருஞ்சொற்களஞ்சியம்

ஞெகிழம் – (பெ) காற்சிலம்பு, tinkling anklet
ஆரா கவவின் ஒருத்தி வந்து அல்கல் தன்
சீர் ஆர் ஞெகிழம் சிலம்ப சிவந்து நின்
போர் ஆர் கதவம் மிதித்தது அமையுமோ – கலி 90/10-12
நிறைவு கொள்ளாத தழுவுதலைக் கொண்ட ஒருத்தி வந்து காலில் படிந்த தன்
சிறப்பு நிறைந்த சிலம்பு ஒலிக்க, கோபித்து உன்
இரு பக்கமும் பொருதின நிறைந்த கதவைத் தட்டியது ஒன்று போதாதோ?

ஞெகிழி – (பெ) 1. தீக்கொள்ளி, firebrand
2. தீக்கடைகோல், Piece of wood used for kindling fire by friction
1.
அம் நுண் அவிர் புகை கமழ கை முயன்று
ஞெலி_கோல் கொண்ட பெரு விறல் ஞெகிழி
செம் தீ தோட்ட கரும் துளை குழலின் – பெரும் 177-179
அழகிய நுண்ணிதாய் விளங்கும் புகை முற்படப் பிறக்கும்படி கையாலே கடைந்து,
தீக்கடையப்படும் கோலால் உண்டாக்கிக்கொண்ட பெரிய திறலுடைய கொள்ளிக்கட்டையின்
சிவந்த நெருப்புத் துளைத்த கரிய துளையினையுடைய குழலில்
2.
கானவர்
விண் தோய் பணவை மிசை ஞெகிழி பொத்த – குறி 225,226
காட்டில் வாழ்வோர்
வானத்தைத் தீண்டுகின்ற (தம்)பரணில் தீக்கடைகோலை மூட்ட

ஞெகிழ் – (வி) நெகிழ், 1. மெலிவடை, become thin
2. மலர், blossom
3. திற, open, unfasten, unfold
4. நழுவு, slip off
5. இறுக்கம் தளர், loosen
6. இளகு, grow tender
7. உருகு, melt
1.
ஞெகிழ் தோள் கலுழ்ந்த கண்ணர் – நற் 315/11
மெலிவடைந்த தோளும், கலங்கிய கண்ணையும் உடையவராய்
2.
ஞெலிபு உடன் நிரைத்த ஞெகிழ் இதழ் கோடலும் – கலி 101/4
தீயைக் கடைந்த நெருப்பைச் சேர்த்து வரிசையாக வைத்ததைப் போன்ற மலர்ந்த இதழ்களையுடைய செங்காந்தளும்
3.
விலங்கு அரி நெடும் கண் ஞெகிழ்-மதி – ஐங் 200/3
குறுக்காக ஓடும் செவ்வரிகளைக் கொண்ட நீண்ட கண்களைத் திறப்பாயாக
4.
பணை தோள் எல் வளை ஞெகிழ்த்த எம் காதலர் – நற் 193/6
பருத்த என் தோள்களில் செறித்த என் ஒளிமிக்க தோள்வளைகள் நெகிழும்படி செய்த என் காதலர்
5.
உழையின் போகாது அளிப்பினும் சிறிய
ஞெகிழ்ந்த கவின் நலம்-கொல்லோ – நற் 35/9,10
பக்கத்திலிருந்து நீங்காமல் அருள்செய்தாலும், சிறிதளவு
கைதளர்ந்ததால் குறைந்த மேனியழகின் வேறுபாடோ?
6.
இகு பெயல் மண்ணின் ஞெகிழ்பு அஞர் உற்ற என்
உள் அவன் அறிதல் அஞ்சி – அகம் 32/10,11
கொட்டும் மழை பெய்த மண்ணைப்போல நெகிழ்ந்து வருந்திய என்
உள்ளத்தை அவன் அறிதலை அஞ்சி
7.
தீ உறு மெழுகின் ஞெகிழ்வனர் விரைந்தே – ஐங் 32/4
தீயில் பட்ட மெழுகைப் போல வெகு விரைவாக உள்ளம் உருகிப்போய்

ஞெண்டு – (பெ) நண்டு, crab
வேப்பு நனை அன்ன நெடும் கண் நீர் ஞெண்டு
இரை தேர் வெண்_குருகு அஞ்சி – அகம் 176/8,9
வேம்பின் அரும்பினை ஒத்த நீண்ட கண்ணினையுடைய நீர் நண்டு
இரையினை ஆராய்ந்து பார்த்திருந்த வெள்ளிய நாரையினைக் கண்டு அஞ்சி

ஞெமன் – (பெ) பொருள்களின் அளவு, the weight of things
ஞெமன்ன்
தெரிகோல் அன்ன செயிர் தீர் செம்மொழி – அகம் 349/3,4
பொருளின் அளவை
அறியும் கருவியாகிய துலாக்கோலை ஒத்த குற்றமற்ற மெய்ம்மொழியினை உடையனாகிய

ஞெமன்கோல் – (பெ) துலாக்கோல், balance
செற்றமும் உவகையும் செய்யாது காத்து
ஞெமன்கோல் அன்ன செம்மைத்து ஆகி – மது 490,491
பகைமையையும், மகிழ்ச்சியையும் கொள்ளாமல் (தம்மைப்)பாதுகாத்து, 490
துலாக்கோலைப் போன்ற நடுவுநிலைமை உடையதாய்,

ஞெமர் – (வி) 1. பர, விரிவடை, spread, extend
2. நிறை, be full
1.
மருதம் நளி மணல் ஞெமர்ந்த
நனி மலர் பெரு வழி – பரி 8/94,95
மருத நிலங்களினூடே செறிந்த மணல் பரந்திருக்கும்
மிகுந்த மலர்களைக் கொண்டிருக்கும் பெருவழியில்
2.
இலம்படு புலவர் ஏற்ற கை ஞெமர
பொலம் சொரி வழுதியின் புனல் இறை பரப்பி – பரி 10/126,127
இல்லாத புலவர்கள் ஏந்திநின்ற கைகள் நிரம்பும்படி
தங்கத்தைச் சொரிகின்ற பாண்டிய மன்னனைப் போலவே, வையைஆறு நீரை நாடெங்கும் இறைத்துப் பரப்பி,

ஞெமல் – 1 – (வி) அலை, திரி, roam about, wander
2 – (பெ) சருகு, dry leaf
1.
அலர் ஞெமல் மகன்றில் நன்னர் புணர்ச்சி – பரி 8/44
மலர்களினூடே திரியும் மகன்றில் பறவைகளின் நல்ல புணர்ச்சியைப் போன்ற
2.
ஒலி கழை பிசைந்த ஞெலி சொரி ஒண் பொறி
படு ஞெமல் புதைய பொத்தி – அகம் 39/6,7
தழைத்த மூங்கில்கள் உரசிக்கொண்டதால், மூங்கில்கழை சொரிந்த ஒள்ளிய தீப்பொறி
மிகுந்த சருகுகளுக்குள் விழுந்து தீ மூள

ஞெமி – (வி) கொஞ்சம் கொஞ்சமாகத் தகர்வுறு, இறு, give way (as under a weight)
வயங்கு வெயில் ஞெமிய பாஅய் மின்னு வசிபு
மயங்கு துளி பொழிந்த பானாள் கங்குல் – அகம் 322/1,2
ஒளிர்கின்ற வெயில் கொஞ்சம் கொஞ்சமாக மறையும்படி (மேகம்) பரந்து, மின்னல் பிளந்திட
மிக்க மழையைப் பொழிந்த நடு இரவில்

ஞெமிடு – (வி) பிசை, கசக்கு. press out with the hands, crush
கொடிச்சி காக்கும் அடுக்கல் பைம் தினை
முந்து விளை பெரும் குரல் கொண்ட மந்தி
கல்லா கடுவனொடு நல் வரை ஏறி
அங்கை நிறைய ஞெமிடி கொண்டு – நற் 22/1-4
குறமகள் காக்கும் மலைச் சரிவிலுள்ள பசிய தினையின்
முதலில் விளைந்த பெரிய கதிரினைக் கவர்ந்துகொண்ட பெண்குரங்கு
அவ்வாறு பறிப்பதை அறியாத ஆண்குரங்கோடு நல்ல மலையில் ஏறி
உள்ளங்கை நிறையக் கசக்கித் தன் கையிலே கொண்டு

ஞெமிர் – (வி) 1. நெரிவுறு, be crushed, be pressed out as pulp
2. பரவு, spread
3. பரப்பு, spread over
1.
மார்பு உறு முயக்கு இடை ஞெமிர்ந்த சோர் குழை – நற் 20/9
மார்பு முயக்குதலால் நெரிப்புண்டு உதிர்ந்த பூந்தளிர்களையுடைய
2.
வரை முதல் இரங்கும் ஏறொடு வான் ஞெமிர்ந்து
சிதரல் பெரும் பெயல் சிறத்தலின் தாங்காது – மது 243,244
மலை அடிவாரத்தில் முழங்கும் இடிகளோடே முகில்கள் பரவி,
சிதறுதலையுடைய பெரு மழை மிகுதலால், பெருக்கெடுத்து,
3
தரு மணல் ஞெமிரிய திரு நகர் முற்றத்து – நெடு 90
கொண்டுவந்த மணலைப் பாவப்பட்ட, அழகிய வீட்டின் முற்றத்தில்

ஞெமுக்கு – (வி) நெருக்கிவருத்து, press hard
ஒண் தொடி ஞெமுக்காதீமோ தெய்ய – அகம் 60/8
ஒளிவிடும் தோள்வளையை அமுக்கவேண்டாம்

ஞெமுங்கு – (வி) அழுந்து, get squeezed
கரும் கண் வெம் முலை ஞெமுங்க புல்லி – நற் 314/6
கரிய கண்கள் அமைந்த வெம்மையான மார்பகங்கள் அமுங்குமாறு அணைத்தபடியே

ஞெமை – (பெ) ஒரு மரம், நமை, வெள்ளை நாகை, a tree, anogeissus latifolia
1.
இந்த மரங்கள் இமயமலைப் பகுதியிலும் வளரும். உயரமாய் வளரக்கூடியவை
ஞெமை ஓங்கு உயர் வரை இமையத்து உச்சி – நற் 369/7
ஞெமை மரங்கள் ஓங்கி வளர்ந்த உயர்ந்த மலையான இமையத்தின் உச்சியில்
2.
மரத்தின் உச்சியில்பருந்துகள் உட்கார்ந்திருக்கும்.
ஞெமை தலை
ஊன் நசைஇ பருந்து இருந்து உகக்கும் – குறு 285/6,7
ஞெமை மரத்தின் உச்சியில்
ஊனை விரும்பி பருந்து அமர்திருந்து உயரே எழும்
3.
இவை மலையின் உயரம் குறைவான சரிந்த பகுதிகளில் வளர்ந்திருக்கும்.
தளி பொழி சாரல் ததர் மலர் தாஅய்
ஒளி திகழ் உத்தி உரு கெழு நாகம்
அகரு வழை ஞெமை ஆரம் இனைய
தகரமும் ஞாழலும் தாரமும் தாங்கி
நளி கடல் முன்னியது போலும் தீம் நீர்
வளி வரல் வையை வரவு – பரி 12/2-7
மழையைப் பொழிகின்ற மலைச்சாரலில், தன்மேல் உதிர்கின்ற மலர்களைப் பரப்பிக்கொண்டு,
ஒளி விளங்கும் படப்புள்ளிகளைக் கொண்ட, பார்ப்பதற்கு அச்சந்தரக்கூடிய பாம்பின் பெயரைக்கொண்ட நாகமரமும்,
அகிலும், சுரபுன்னையும், ஞெமை மரமும், சந்தன மரமும் ஆகிய இவை வருந்தும்படியாக,
தகர மரம், ஞாழல் மரம், தேவதாரு மரம் ஆகியவற்றைச் சாய்த்துச் சுமந்துகொண்டு,
செறிந்த நீரையுடைய கடல் பொங்கி வருவதைப் போன்றிருக்கிறது – இனிய நீரையுடைய
காற்றோடு கலந்து வரும் வையையின் வரவு;
4.
கோடைகாலத்தில் இவை காய்ந்துபோய் துளைகொண்ட அடியினவாய் வற்றலாகி நிற்கும்.
வேர் முழுது உலறி நின்ற புழல் கால்
தேர் மணி இசையின் சிள்வீடு ஆர்க்கும்
வற்றல் மரத்த பொன் தலை ஓதி
வெயில் கவின் இழந்த வைப்பின் பையுள் கொள
நுண்ணிதின் நிவக்கும் வெண் ஞெமை வியன் காட்டு – அகம் 145/1-5
வேர் முதல் முழு மரமும் வற்றி நின்ற துளைபட்ட அடியினைக் கொண்டதும்,
தேரின் மணி ஒலிபோல் சிள்வீடு என்னும் வண்டுகளொலிப்பதும் ஆகிய
காய்ந்துபோன மரங்களில் உள்ள பொன்னிறம் வாய்ந்த ஓந்தி
வெய்யிலால் அழகு இழந்த ஊர்களில் வருத்தம் கொள்வதால்
மெல்லெனத்தாவுகின்ற, வெள்ளிய ஞெமை மரங்களையுடைய அகன்றகாட்டகத்தே
5.
கோடைகாலத்தில் இவற்றின் இலைகள் உதிர்ந்து, காற்றால் அலைக்கழிக்கப்பட்டுப் பேரொலி எழுப்பும்.
கல்லென
ஞெமை இலை உதிர்த்த எரி வாய் கோடை – அகம் 353/8
கல்லென்னும் ஒலி உண்டாக
ஞெமை மரத்தில் இலைகளை உதிர்த்த வெப்பம் பொருந்திய கோடக்காற்று
6.
இவற்றின் அடி மரங்கள் திருத்தமாக வளைவு நெளிவு இன்றி இருக்கும்.
திருந்து அரை ஞெமைய பெரும் புன குன்றத்து – அகம் 395/13
செவ்விய அடி பொருந்திய ஞெமைமரங்களையுடைய பெரிய கொல்லைகளையுடைய குன்றில்

மேல்

ஞெலி – 1. (வி) கடைந்து தீயை உண்டாக்கு, rub one stick on another for producing fire by friction
2. (பெ) தீயை உண்டாக்கக் கடையப்படும் மூங்கில், grating bamboo
3. தீக்கொள்ளி, stick with fire
1.
புல்லென் மாலை சிறு தீ ஞெலியும்
கல்லா இடையன் போல – புறம் 331/4,5
புல்லென்ற மாலைப்போதில் சிறிய தீக்கடைகோலைக் கடைந்து தீயுண்டாக்கும்
கல்லாத இடையன் போல
2.
ஞெலி கழை முழங்கு அழல் வய_மா வெரூஉம் – ஐங் 307/1
ஒன்றையொன்று உரசிக்கொண்ட காய்ந்துபோன மூங்லிலில் பிடித்துக்கொண்ட நெருப்பைக் கண்டு வலிய புலி வெருளும்
3
ஞெலியொடு பிடித்த வார் கோல் அம்பினர் – அகம் 239/4
தீக்கொள்ளியுடன் பிடித்துள்ள நீண்ட திரண்ட அம்பினராகி

ஞெலிகோல் – (பெ) தீக்கடைகோல், Piece of wood for producing fire by friction
இல் இறை செரீஇய ஞெலிகோல் போல
தோன்றாதிருக்கவும் வல்லன் – புறம் 315/4
மனையின் உள்கூரையில் செருகப்பட்ட தீக்கடைகோலைப் போல
தன் வலிமையை வெளிக்காட்டிக்கொள்ளாமல் ஒடுங்கியிருக்கவும் வல்லவன்

ஞெள்ளல் – (பெ) வழி, சாலை, road, path
கடும் தேர் குழித்த ஞெள்ளல் ஆங்கண் – புறம் 15/1
விரைந்த தேர் குழித்த தெருவின்கண்ணே